همه می دانیم که آب، همچنان به عنوان کالایی ارزشمند و استراتژیک و از عوامل اصلی توسعه پایدار هر جامعه ای مطرح است و با داشتن چنین جایگاه و اهمیتی، بی شک، مدیریتی آینده نگر را نیز می طلبد.
همانگونه که در فرمایشات مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) و دیگر مسئولان نظام، همواره بر مصرف بهینه و مدیریت صحیح منابع آبی تأکید و توصیه شده، وزارت نیرو و به تبع آن، شرکت های آب منطقه ای در سطح استانها، بعنوان متولی و مجری اصلی این امر مهم، همواره منویات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) و انجام اقدامات و برنامه ریزی های کارشناسانه را سرلوحه کار خود قرار داده است.
دولت تدبیر و امید، در این چند سال حضور و خدمتش، توجه و شتاب بیشتری به طرح ها و فعالیتهای بخش آب داده و امید است که رشد و توسعه پایداری را در این بخش شاهد باشیم که در همین راستا، اعتبارات سال 1394، مبلغ 942 میلیارد ریال می باشد که از محل منابع اعتبارات عمومی دولت برای حدود 26 طرح، شامل هفت طرح ملی و 19 طرح استانی که در قالب 57 پروژه تعریف شده مصوب گردیده که نسبت به اعتبارات سال 1393، حدود 230 درصد افزایش را نشان می دهد.
علاوه بر اعتبارات فوق، از جمله اقدامات برجسته دیگر که در دستور کار شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد، تأمین اعتبار مورد نیاز طرح ها از سایر منابع مالی اعم از فاینانس، BOT و BOO است که در این رابطه از طریق بانک های سپه و پارسیان، فاینانس داخلی تأمین لوله برخی طرح های عمرانی که در همین گزارش به آنها اشاره خواهد شد، در دست اقدام است که مراحل تایید نهایی آن در مراجع قانونی در حال طی شدن است.
اکنون که در دهه مبارک فجر و ایام پیروزی انقلاب اسلامی هستیم، ضروری است تا گزیده ای از برنامه ها و طرح های شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد را خدمت مردم عزیز بیان کنیم.
از جمله طرحهای جدید شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد، که در راستای بهره برداری مطلوب از منابع آب و خاک و توسعه استان می توان به آنها اشاره کرد، شامل موارد ذیل می باشد:
طرح تأمین آب اراضی دشت امامزاده جعفر(ع) با هدف تامین آب بیش از 3500 هکار از اراضی منطقه شروع شده که شامل بند آبگیر، کانال انحراف، استخر رسوبگیر، ایستگاه پمپاژ با ظرفیت2.1 متر مکعب در ثانیه، خط لوله فلزی به طول 7کیلومتر، خط لوله GRP به طول 45کیلومتر، لوله پلی اتیلن به طول 10 کیلومتر، مخزن ده هزار متر مکعبی و ... می باشد.
این طرح با پیشرفت فیزیکی بیش از 95 درصد، آماده بهره برداری می باشد که انشالله قرار است با حضور مقامات کشوری در دهه مبارک فجر افتتاح شود.
شایان ذکر است که با بهره برداری از این طرح، 3500 هکتار از اراضی کشاورزی منطقه، با پمپاژ سالانه 35 میلیون متر مکعب آب، از این نعمت الهی بهره مند خواهد شد و همچنین بیش از 1500 نفر اشتغال در بخش کشاورزی ایجاد می شود.
هزینه اجرایی این طرح، بالغ بر 840 میلیارد ریال می باشد.
پروژه آبرسانی به اراضی دهدشت غربی جزء پروژه های مهم شرکت آب منطقه ای است که با هدف تأمین آب بالغ بر 5هزار هکتار اراضی کشاورزی دشت های حوزه شهرستان دهدشت اجرا می شود که با بهره برداری از آن، بیش از دو هزار شغل ثابت در بخش کشاورزی ایجاد خواهد شد.
عملیات اجرایی این طرح از سال 1390 آغاز شده و اجرای طرح، شامل سد انحرافی به طول 110 متر و ارتفاع 5 متر، 10 ایستگاه پمپاژ اولیه و ثانویه با ظرفیت 3.5 متر مکعب در ثانیه، خطوط انتقال اصلی به طول 26 کیلومتر و شبکه اصلی و فرعی آبیاری و زهکشی در سطح 5 هزار هکتار می باشد.
این طرح می تواند ضمن ایجاد اشتغالزایی مستقیم برای سه هزار نفر به توسعه اقتصادی منطقه و افزایش درآمد کشاورزان کمک نمایند که تاکنون 170 میلیارد ریال برای آن هزینه شده و پیشرفت فیزیکی 24 درصدی داشته است و امسال اعتباری بالغ بر 160 میلیارد ریال برای این طرح مصوب گردیده و در صورت تأمین به موقع اعتبارات مالی مربوطه، این طرح در سال96 به بهره برداری خواهد رسید.
شایان ذکر است که هزینه اجرای کل این طرح، 1370 میلیارد ریال می باشد و تأمین لوله مورد نیاز آن به طول 23 کیلومتر، از طریق فاینانس داخلی با عقد قرارداد با بانک پارسیان در دست اقدام است.
پروژه ساخت سد تنگ سرخ، در تاریخ 23/9/90 توسط وزیر نیرو کلنگ زنی شد که دارای مجوز تخصیص آب از حوضه کارون بزرگ به میزان 189.9 میلیون مترمکعب می باشد و اهدافی همچون 1-تامین آب شرب شهر یاسوج و روستاهای مسیر، به میزان 25.5 میلیون متر مکعب در سال 2- تأمین آب صنعت یاسوج به میزان 17 میلیون مترمکعب 3- تأمین آب کشاورزی شهرستانهای بویراحمد و دنا در سطح 6هزار هکتار و به میزان 42.4 میلیون متر مکعب 4- تأمین آب شرب شهر شیراز به میزان 72 میلیون مترمکعب 5- تأمین آب زیست محیطی پایین دست به میزان 33 میلیون متر مکعب 6- احداث مراکز تفریحی، توریستی و گردشگری در منطقه، برای آن ترسیم شده است.
مشخصات مهم فنی این سد شامل موارد ذیل می باشد:
نوع سد، خاکی با هسته رسی - ارتفاع از پی 66.5 متر – عرض تاج، 10 متر – طول تاج 917 متر – حجم مخزن در رقوم نرمال بهره برداری 125 میلیون مترمکعب – حجم تنظیم سالیانه 200 میلیون مترمکعب.
عملیات اجرای طرح در جبهه های کاری تجهیز کارگاهها، تونل انحراف، کانال ورودی سیستم انحراف، سرریز و فرازبند و بخشی از بدنه سد، فعال و کل طرح، دارای پیشرفت فیزیکی 6درصد می باشد.
اعتبار مورد نیاز طرح، بالغ بر 2500میلیارد ریال می باشد و اعتبار مصوب طرح در سال جاری94 مبلغ 120 میلیارد ریال بوده و تاکنون مبلغ 96 میلیارد ریال هزینه شده است.
هم اکنون، شرکت آب منطقه ای، بدنبال اجرای طرح از طریق فاینانس داخلی و خارجی می باشد که فرایند آن در حال پیگیری است و انشالله با تحقق این موضوع، شاهد تحول اساسی در روند عملیات اجرای کارگاه، تملک اراضی و پیشرفت پروژه خواهیم بود.
طرح آبرسانی به لیکک به منظور تأمین آب شرب شهر لیکک و بیش از 120 روستای محدوده شهرستان بهمئی با جمعیت بالغ بر 75 هزار نفر و با انتقال سالیانه 8.5 میلیون متر مکعب آب از سد کوثر به مخازن 1500 متر مکعبی صورت می گیرد که عملیات اجرایی این طرح، در سال 91 شروع شده و حدود 24 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تا پایان سال 93 مبلغ 120 میلیارد ریال برای آن هزینه شده که اعتبار مصوب سال جاری نیز 155 میلیارد ریال بوده است.
مزید اطلاع است که با عنایت به هزینه بالای این طرح که حدود 1000 میلیارد ریال می باشد، فرایند تأمین مالی طرح از طریق فاینانس داخلی، در دست اقدام بوده که تأمین لوله های مورد نیاز این طرح، به طول 42 کیلومتر و با اعتباری حدود 250 میلیارد ریال در اولویت است که با بهره برداری از این پروژه مهم، مردم شهرستان بهمئی از نعمت آب سالم و تصفیه شده سد کوثر بهره مند خواهند شد.
مطالعه پروژه ساماندهی رودخانه باشت، با هدف کنترل سیلاب و جلوگیری از تخریب و آسیب به شهر باشت و اراضی حاشیه آن و همچنین احیاء 50 هکتار زمین کشاورزی، از سال 86 شروع شده که تا سال 90 فاز 1و2و3 به طول حدود 3 کیلومتر انجام شد و فاز 4 آن به طول حدود 6.5 کیلومتر از ابتدای تیرماه 1393 شروع شده و تاکنون75درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
در مجموع، هزینه های انجام گرفته تاکنون، قریب به 45 میلیارد ریال بوده که جهت تکمیل آن بالغ بر 60 میلیارد ریال دیگر نیاز است.
شایان ذکر است که فاز اول زیباسازی در سطح بالغ بر ده هکتار آماده بهره برداری در دهه مبارک فجر می باشد.
فاز 2 ساماندهی رودخانه دیل، از ابتدای سال 1393 شروع شد که مسیری حدود 700 متر را شامل می شود و اجرای آن در دو سامانه انتقال سیلاب، یکی به طول حدود 300 متر و دیگری به طول حدود 1200 متر به صورت کانال هدایت آب به ابعاد متغیر 1.4 تا 3 متر و ارتفاع 1.5 متر بوده که قریب به 8500 میلیون ریال هزینه شده و در هفته دولت به بهره برداری رسیده است.
یکی از اهداف ساخت سد کوثر، تأمین آب کشاورزی اراضی پایین دست بوده که اغلب این اراضی که حدود پنج هزار هکتار می باشد، در محدوده دشت های خیرآباد و لیشتر قرار دار و تاکنون بالغ بر 500 میلیارد ریال برای آن هزینه شده است.
در فاز اول، شبکه آبیاری و زهکشی خیرآباد که شامل یک خط لوله 56 اینچ به طول 19 کیلومتر و پنج آبگیر در منطقه خیرآباد می باشد، اجرا شده و شبکه فرعی آن نیز، مجموعاً در 423 هکتار به اتمام رسیده و مورد بهره برداری قرار گرفته است.
تأسیسات عظیمی در این شبکه اجرا شده که شامل حدود 375 کیلومتر خطوط لوله پلی اتیلن، 180حوضچه تأسیسات کنترل دبی- فشار، تأسیسات الکتریکی، کنتورهای حجمی، پایلوت های تنظیم فشار و 5 آبگیر اصلی و تشکیل یک تعاونی آب بران به منظور توزیع آب، هماهنگی بین کشاورزان، رعایت الگوی کشت و بهره برداری می باشد.
در مرحله بعد، عملیات اجرایی طرح آبرسانی به دشت لیشتر در فازهای مختلف در سال 81 شروع شده و تاکنون طرح انتقال آب به یکهزار و 100 هکتار از زمین های کشاورزی این دشت، انجام شده که شبکه اصلی لیشتر در حال بهره برداری و شبکه های فرعی آن در حال اجراست. شبکه اصلی شامل 72 کیلومتر کانال های درجه 1 و 2 و خطوط لوله درجه 1 و 2 است که وظیفه انتقال آب برای 5 هزار هکتار از مینهای کشاورزی را بر عهده دارد. در شبکه فرعی نیز حدود 1200 کیلومتر لوله گذاری زیرزمینی از نوع پلی اتیلن انجام شده و خواهد شد.
طرح های در دست مطالعه:
شایان ذکر است که شرکت آب منطقه ای طرح های مطالعاتی بسیاری نیز دارد که برخی از آنها به شرح ذیل می باشد:
این طرح مهم مطالعاتی که قرار است آب شرب شهرهای دهدشت،سوق،لنده و چرام را از طریق سد مخزنی کوثر و به میزان سالانه 16.94 میلیون متر مکعب تامین کند، در سال 93 به اتمام رسیده و در سال 94 مجوز ماده 215 به منظور شروع عملیات اجرایی اخذ و ردیف اعتباری، پیگیری های لازم صورت پذیرفته و تلاش می شود در صورت موافقت سازمان محترم برنامه ریزی کشور و تأمین اعتبار پروژه، عملیات اجرایی آن در سال 95 آغاز شود.
قابل ذکر است که جمعیت تحت پوشش این طرح، حدود 287 هزار نفر می باشد و هزینه اجرایی آن نیز بالغ بر 1700 میلیارد ریال برآورد شده است و تأمین لوله های مورد نیاز آن که اعتباری بالغ بر 400 میلیارد ریال را شامل می شود، از طریق فاینانس داخلی در حال پیگیری است.
دیگر طرح های مطالعاتی شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد شامل، طرح مطالعاتی سد سیوکی، سد سرگچینه، سد مارون 2، سد سقاوه، سد سادات و 12 ساختگاه نیروگاه برقابی می باشد.
همچنین در بحث تأمین آب شرب، مطالعه مرحله اول سامانه انتقال و تصفیه خانه آب شرب شهر یاسوج از سد تنگ سرخ، به اتمام رسیده و تلاش می شود تأمین منابع مالی این طرح که بالغ بر 2300 میلیارد ریال می باشد، از طریق فاینانس خارجی و یا سایر روشهای مالی پیگیری شود.
